روش تحقیق در فقه حنفی ✍️ استاد محمد عمر مبارز
درس “روش تحقیق در فقه حنفی” که با محوریت کتاب ارزشمند «مناهج البحث الفقهی عند الحنفیة» از دکتر صلاح ابوالحاج استاد رئیس علماء حنیفه از کشور اردن طراحی شده است، یکی از دروس کلیدی و بنیادی برای دانشجویان فقه اسلامی، به ویژه در حوزه فقه حنفی، محسوب می‌شود. این درس به‌خوبی نقش اساسی تحقیق در زندگی انسان‌ها را روشن می‌سازد؛ زیرا هر فعالیتی که انسان انجام می‌دهد نیازمند تحقیق و بررسی دقیق است تا بهترین مسیر و راه‌حل انتخاب شود.
اهمیت این درس برای دانشجویان فقه حنفی به این دلیل است که تحقیق، ابزاری قدرتمند برای بررسی و تحلیل مسائل مختلف فقهی است. با استفاده از روش‌های تحقیق، دانشجویان می‌توانند نقاط قوت و ضعف دیدگاه‌های فقهی را مورد بررسی قرار دهند و با دیدی جامع‌تر و عمیق‌تر به مسائل فقهی بپردازند. این مهارت‌ها به آنان این امکان را می‌دهد که در مواجهه با مسائل معاصر، از میراث غنی فقه حنفی بهره‌برداری کرده و پاسخ‌هایی منطبق با شرایط روز ارائه دهند.
انتظار از دانشجویان این است که با آموختن این درس، توانایی‌های تحقیقاتی خود را ارتقا دهند و بتوانند در حوزه‌های مختلف فقهی به تحقیق و پژوهش بپردازند. همچنین، آنان باید قادر باشند که فقه حنفی را به‌گونه‌ای معرفی کنند که در مسائل جدید و پیچیده معاصر نیز کاربرد داشته باشد.
انتخاب این درس به دلیل توجه کمتر حوزه‌های علمیه و نهادهای علمی به مباحث روش‌شناسی در فقه حنفی است. در گذشته، این موضوعات کمتر مورد توجه قرار گرفته بودند و این امر باعث شده بود که دانشجویان نتوانند به‌طور کامل از ابزارهای تحقیقاتی برای توسعه و تحلیل فقه حنفی بهره‌مند شوند. به همین دلیل، این درس در برنامه درسی دانشجویان دانشکده فقه حنفی گنجانده شده است تا آنها بتوانند با استفاده از روش‌های علمی و تحقیقاتی، فقه حنفی را به‌طور دقیق و جامع مطالعه کنند.
این مضمون توسط استاد محمد عمر مبارز تدریس می‌شود که با دانش و تجربه خود، تلاش می‌کند تا دانشجویان را به بهترین شکل ممکن با اصول و روش‌های تحقیق در فقه حنفی آشنا سازد. امید است که با گذراندن این درس، دانشجویان بتوانند به محققانی کارآمد و آگاه تبدیل شوند که قادر به پاسخگویی به نیازهای فقهی جامعه امروز باشند.